Digital representation
Digital representation thumbnail
Available services

"Florae Fluminensis Icones fundamentales ad Vivum expressae jussu Ilustrissimi, ac Praestantissimi Domini ALoysii d’ Vasconcellos & Souza A sacratioribus conciliis S. Majestatis Totius ditionis Brasiliae Mari terraque Praetoris generalis, ac Pro-Regis IV. Fluminensis &C. Curante Fr. Josepho Mariano a Conceptione Vellozo Praesbitero Regulari Strictioris Observantiae S. Francisci […]. [Volumen VI]"

Description level
Instalation unit Instalation unit
Reference code
PT/TT/MSLIV/2776
Title type
Formal
Descriptive dates
1790, Rio de Janeiro (Brasil)
Dimension and support
1 liv. (116 f., 475 x 345 mm); papel
Custodial history
Em 2017, no mês de junho, este livro foi adquirido por compra à Livraria Luís Burnay (Mafra, Portugal).

Em 2018, foi integrado na coleção "Manuscritos da Livraria".
Scope and content
Outra forma do nome: Flora Fluminense (volume 6).

Livro manuscrito, de conteúdo predominantemente iconográfico, encadernado em inteira de pele castanha mosqueada, gravada com ferros a ouro; super-libros no centro da capa e da contracapa, com escudo de armas de Vasconcelos, encimado por coroa de marquês; lombada com seis nervos e um par de rótulos vermelhos com os dizeres FLOR. FLUM. - V. VI. / DIDYN. - TETRAD., e, gravado na última casa (mas muito danificado), escudo de armas de Vasconcelos, encimado por coroa de marquês; na cabeça da lombada, junto à coifa, restos de etiqueta com o número "374"; cortes das folhas salpicados de carmim.

Possui folha de guarda, mas não de contraguarda. Etiqueta autoadesiva "Luís P. Burnay / livros antigos" no canto inferior esquerdo do verso da contracapa.

Textos e desenhos sempre executados a tinta da china e enquadrados em esquadria constituída por friso duplo, com algumas assinaturas também a tinta. Eventualmente constam retoques, apontamentos e algumas assinaturas a lápis.

A numeração existente diz respeito apenas aos desenhos dos espécimes botânicos (e apresenta erros de sequência).

A obra, que ganhou progressivo renome no âmbito da Botânica, tanto devido ao pioneirismo do registo de muitos dos vegetais coletados na capitania do Rio de Janeiro, como pela inovadora adoção do sistema sexual de Lineu, foi dedicada pelo seu autor, frei José Mariano da Conceição Veloso (1742-1811) –– religioso franciscano, professor, botânico e editor literário, oriundo de Minas Gerais ––, ao então vice-rei do Brasil, Dom Luís de Vasconcelos e Sousa (1742-1809), depois 4.º conde de Figueiró, filho do 1.º marquês de Castelo Melhor.

A filiação do dedicatário, a par dos requintes da encadernação e do aparato heráldico presente no exterior e no interior do volume, são elementos que fundamentam a convicção de que se trata de um dos livros remanescentes do exemplar personalizado que frei Veloso terá oferecido a este seu patrono.

Só se tem conhecimento de outro exemplar manuscrito da obra (maioritariamente provido de heráldica régia), que integra o acervo da Fundação Biblioteca Nacional, no Rio de Janeiro.

O presente volume abrange 2 fólios só de texto e 114 fólios com iconografia, a saber:



- Florae Fluminensis Icones fundamentales ad Vivum expressae jussu Ilustrissimi, ac Praestantissimi Domini ALoysii d’ Vasconcellos & Souza A sacratioribus conciliis S. Majestatis Totius ditionis Brasiliae Mari terraque Praetoris generalis, ac Pro-Regis IV. Fluminensis &C. Curante Fr. Josepho Mariano a Conceptione Vellozo Praesbitero Regulari Strictioris Observantiae S. Francisci Fluvii Januarii 1790 [Portada ornamental]

- CLAS. XIV. / DIDYN. GYMNOSP. / [DIDYN.] ANG. [Primeiro separador classificatório]

1 - Didyn. Gymnosp. / STACHYS fluminensis [Desenho legendado]

2 - Didyn. Gymnosp. / STACHYS mediterranea [Desenho legendado]

3 - Didyn. Gymnosp. / CLINOPODIUM brasilicum [Desenho legendado]

4 - Didyn. Gymnosp. / CLINOPODIUM verticillatum [Desenho legendado]

5 - Didyn. Gymnosp. / CLINOPODIUM imbricatum [Desenho legendado]

6 - Didyn. Gymnosp. / CLINOPODIUM albidum [Desenho legendado]

7 - Didyn. Gymnosp. / CLINOPODIUM repens [Desenho legendado]

8 - Didyn. Gymnosp. / CLINOPODIUM cordatum [Desenho legendado]

8 [bis] - Didyn. Gymnosp. / CLINOPODIUM árvénse [Desenho legendado. No canto inferior direito, fora da esquadria, assinatura a lápis: "Lima"]

10 - Didyn. Gymnosp. / OCYMUM americanum [Desenho legendado]

11 - Didyn. Gymnosp. / OCYMUM fluminense [Desenho legendado]

12 - Didyn. Angyosp. / BARTSIA coccinea [Desenho legendado]

13 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA squallus [Desenho legendado]

14 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA triphylla [Desenho legendado]

15 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA ignea [Desenho legendado]

16 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA trifoliata [Desenho legendado]

17 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA falcata [Desenho legendado]

18 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA conjugata [Desenho legendado]

19 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA coito [Desenho legendado]

20 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA unguis [Desenho legendado]

21 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA ternata [Desenho legendado]

22 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA scandens [Desenho legendado]

23 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA angrensis [Desenho legendado]

24 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA fluminensis [Desenho legendado]

25 - Didyn. Ang. / BIGNONIA fasciculata [Desenho legendado]

26 - Didyn. Ang. / BIGNONIA Longisiliqua [Desenho legendado]

27 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA elegans [Desenho legendado]

28 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA grandifolia [Desenho legendado]

29 - Didyn. Ang. / BIGNONIA cordata [Desenho legendado]

30 - Didyn. Ang. / BIGNONIA exoleta [Desenho legendado]

31 - Didyna. Angyosp. / BIGNONIA convoluta [Desenho legendado]

32 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA dicholoma [Desenho legendado]

33 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA unguiculata [Desenho legendado]

34 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA perianthomega [Desenho legendado]

35 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA hirta [Desenho legendado]

36 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA cymosa [Desenho legendado]

37 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA longa [Desenho legendado]

38 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA triflora [Desenho legendado]

39 - Didyn. Ang. / BIGNONIA rego [Desenho legendado. No centro da margem inferior, fora da esquadria, apontamento semi-decepado por guilhotina, a lápis: "Cipô rego"]

40 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA arvensis [Desenho legendado]

41 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA pedunculata [Desenho legendado]

42 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA coccinea [Desenho legendado]

43 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA Carova [Desenho legendado]

44 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA ellyptica [Desenho legendado]

45 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA obovata [Desenho legendado]

46 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA tuberculosa [Desenho legendado]

47 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA digitalis [Desenho legendado]

48 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA heptaphylla [Desenho legendado]

49 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA Leucantha [Desenho legendado]

50 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA quinquefolia [Desenho legendado]

51 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA flavescens [Desenho legendado]

52 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA longiflora [Desenho legendado]

53 - Didyn. Angyosp. / BIGNONIA tababúya [Desenho legendado]

54 - Didyn. Angiosp. / BIGNONIA leucoxyllum [Desenho legendado. No centro da margem inferior, fora da esquadria, apontamento semi-decepado por guilhotina, a lápis: "Caxeta"]

55 - Didyn. Ang. / BIGNONIA curialis [Desenho legendado]

56 - Didyn. Angiosp. / AVICENNIA nítida [Desenho legendado]

57 - Didyn. Angiosp. / LANTANA aculeata [Desenho legendado]

58 - Didyn. Ang. / LANTANA spicata [Desenho legendado. No canto inferior direito, fora da esquadria, assinatura a lápis: "Lima"]

59 - Didyn. Angiosp. / PETREA volubilis [Desenho legendado]

60 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE crenata [Desenho legendado]

61 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE carnosa [Desenho legendado]

62 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE fluminensis [Desenho legendado]

63 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE brasiliensis [Desenho legendado]

64 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE verticillata [Desenho legendado]

65 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE umbellata [Desenho legendado]

66 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE monanthos [Desenho legendado]

67 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE serpens [Desenho legendado]

68 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE perianthomega [Desenho legendado. No centro da margem superior, fora da esquadria, duas linhas (a 1.ª semi-decepada por guilhotina) a lápis: "Didin. Angiosp. / Orobanche"]

69 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE fissa [Desenho legendado]

70 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE tuberosa [Desenho legendado]

71 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE cernua [Desenho legendado]

72 - Didyn. Ang. / OROBANCHE racemosa [Desenho legendado]

73 - Didyn. Ang. / OROBANCHE pedunculata [Desenho legendado]

74 - Didyn. Ang. / OROBANCHE ventricosa [Desenho legendado]

75 - Didyn. Ang. / OROBANCHE fornix [Desenho legendado]

76 - Didyn. Ang. / OROBANCHE tubulosa [Desenho legendado]

77 - Didyn. Ang. / OROBANCHE melancholica [Desenho legendado]

78 - Didyn. Ang. / OROBANCHE spicata [Desenho legendado. No centro da margem superior, fora da esquadria, apontamento semi-decepado por guilhotina, a lápis: "Didyn. Ang."]

79 - Didyn. Angiosp. / OROBANCHE hirta [Desenho legendado]

80 - Didyn. Angiosp. / BESLERIA bonodora [Desenho legendado]

81 - Didyn. Angiosp. / BESLERIA inodora [Desenho legendado. No centro da margem superior, fora da esquadria, duas linhas (a 1.ª semi-decepada por guilhotina) a lápis esmaecido: "…. / od. inodora"]

82 - Didyn. Angyosp. / BESLERIA arborea [Desenho legendado]

83 - Didyn. Angyosp. / BESLERIA pentaphylla [Desenho legendado]

83 [bis] - Didyn. Angiosp. / BESLERIA ampla [Desenho legendado. No canto inferior direito, dentro da esquadria, letra inicial, à guisa de assinatura, a lápis: "M"]

84 - Didyn. Angiosp. / MENDONCIA albida [Desenho legendado. Dentro da esquadria, abaixo da legenda, a lápis: "Besleria" (riscado)]

85 - Didyn. Angiosp. / MENDONCIA coccinea [Desenho legendado]

86 - Didyn. Angiosp. / SCROPHULARIA fluminensis [Desenho legendado]

87 - Didyn. Angiosp. / SCROPHULARIA subhastata [Desenho legendado]

88 - Didyn. Angiosp. / SCROPHULARIA procumbens [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, a lápis esmaecido: "Pediculares" (riscado) "Dandris Monog."; dentro da esquadria, no canto superior direito, a lápis esmaecido: "Gratiola"; e ainda, no canto inferior direito, dentro da esquadria, assinatura a tinta da china: "J. Corr.ª Fecit"]

89 - Didynam. Angiosp. / SESAMUM brasiliensis [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, duas linhas (a 1.ª semi-decepada por guilhotina) a lápis esmaecido: "Didynam. Angiosp. / … mula"]

90 - Didyn. Angiosp. / RUELLIA comosa [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, duas linhas (a 1.ª semi-decepada por guilhotina) a lápis esmaecido: "Didyn. Angiosp. / …"]

91 - Didy. Angiosp. / RUELLIA spicata [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, apontamento semi-decepado por guilhotina, a lápis esmaecido: "Didyn. Angiosp."]

92 - Didyn. Angiosp. / RUELLIA geniculata [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, apontamento semi-decepado por guilhotina, a lápis esmaecido: "Didyn. Ang."]

93 - Didyn. Angiosp. / RUELLIA diffusa [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, apontamento semi-decepado por guilhotina, a lápis esmaecido: "Ruellia"]

94 - Didyn. Angiosp. / RUELLIA solitaria [Desenho legendado]

95 - Didyn. Angiosp. / RUELLIA hirsuta [Desenho legendado]

96 - Didyn. Ang. / RUELLIA quadrangularis [Desenho legendado]

97 - Didyn. Ang. / RUELLIA prismatica [Desenho legendado]

98 - Didyn. Ang. / RUELLIA colorata [Desenho legendado. No canto inferior direito, fora da esquadria, assinatura a lápis: "Lima"]

99 - Didyn. Angiosp. / RUELLIA pilosa [Desenho legendado]

100 - Didyn. Ang. / DIGITALIS dracocephaloides [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, duas linhas (a 1.ª semi-decepada por guilhotina) a lápis esmaecido: "Didyn. Ang. / …phaloides"]

101 - Didyn. Angiosp. / DIGITALIS pilosa [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, a lápis esmaecido: "Digitalis piloza"]

102 - Didyn. Ang. / CRESCENTIA cuyeté [Desenho legendado]

103 - Didyn. Angiosp. / PEDICULARIS sceptrum marianum [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, a lápis: "Redicularis"; dentro da esquadria, abaixo da legenda, a lápis: "sceptrum marianum"]

104 - Didyn. Angyosp. / PEDICULARIS sessilis [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, apontamento a lápis: "Pediculares"]

105 - Didyn. Ang. / PEDICULARIS comosa [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, apontamento a lápis: "Pediculares"; e no canto inferior direito, fora da esquadria, assinatura a lápis: "Lima"]

106 - Didyn. Ang. / PEDICULARIS acaulis [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, duas linhas (a 1.ª semi-decepada por guilhotina) a lápis esmaecido: "Didyn. Ang. / …"; e no canto inferior direito, fora da esquadria, assinatura a lápis: "Lima"]

- CLAS. XV. / TETRAD. SILICUL. / [TETRAD.] SILIQ. [Segundo separador classificatório]

107 - Tetrad. Silicul. / LEPIDIUM [Desenho legendado]

108 - Tetrad. Siliquos. / SISYMBRIUM fluviatile [Desenho legendado]

109 - Tetrad. Siliquos. / CLEOME dodecaphylla [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, a lápis: "Cleome"]

110 - Tetrad. Siliquos. / CLEOME pentaphylla [Desenho legendado. Na margem superior, fora da esquadria, duas linhas (a 1.ª semi-decepada por guilhotina), a lápis esmaecido: "Tetrad. Siliquosa / Cleome"]

111 - Tetradyn Siliq. / CLEOME pedunculata [Desenho legendado]

112 - Tetrad. Siliq. / CLEOME triphylla [Desenho legendado]

Access restrictions
Documentação sujeita a autorização para consulta e a horário restrito.
Physical location
Manuscritos da Livraria, n.º 2776
Language of the material
Latim e português.
Type of container
Livro
Alternative form available
Cópia em formato digital. Nome do ficheiro: PT-TT-MSLIV-2776
Related material
Relação paralela: Brasil, Fundação Biblioteca Nacional, Manuscritos - I-17,03,002.
Publication notes
Veloso, José Mariano da Conceição, 1742-1811, O.F.M. – Florae Fluminensis Icones. Parisiis : ex Off. Lithogr. Senefelder, 1827. Vol. 6 ; in-folio.
Notes
Nota ao "Título": A numeração deste volume consta apenas da lombada.

Nota ao "Âmbito e conteúdo": Neste volume, o n.º 8 e o n.º 83 foram atribuídos, cada um deles, a dois desenhos diferentes, ocasionando disparidades com a sequência dos desenhos que vigora no volume publicado.
Creation date
16/08/2018 15:10:23
Last modification
09/09/2019 08:26:40